In het embleemboek van Anton van Bourgoingne & Petrus Gheschier, Des wereldts proef-steen (1643), worden ‘schone boeken’ vergeleken met nagemaakte spijzen. Op het embleem ( de ‘koperplaat’) schildert een man een tafel vol namaakspijzen.

Leser, sonder u te stooren

Sult believen my te hooren;

Want de Plaete die ghy siet,

Die en raeckt u-lieden niet:

Maer sy raeckt die dwase gheesten

Die daer maken duysent feesten

Van der boecken ydel-schijn,

Daer-se noyt ghedient van zijn.

Want s'en weten noyt van lesen,

Hoe vermaerdt en hoogh-ghepresen

Dat den Schrijver wesen magh,

Die den Boeck brocht voor den dagh.

Hunnen lust en gansch vernoeghen

Is om boeck by boeck te voeghen,

En de boecken net en schoon

Voor te stellen als ten toon;

En die boecken aen te wijsen,

En die boecken seer te prijsen,

En te roemen met den beck

Altijt op hun boeck-vertreck.

Compter iemant om te lesen,

Die wordt stracks van daer ghewesen;

Compter iemant om te sien,

Desen salmen eere bien.

Maer hy moet de boecken laten

(Als den wijn) in haere gaten;

Hy magh sitten, hy magh gaen,

Maer gheen handt aen boecken slaen.

Is dit niet de naeckte waerheyt

Die den dagh bringht en de claerheyt

Van het Beeldt dat ghy hier siet

Dat de koper plaete biet?

'T is dat uwe schoone boecken

Niet en dienen om te soecken,

Maer alleen om aen te sien;

Wat heeft dit al te bedien? […]

Vriendt ghy meught u ooghen slaen

Op de boecken die daer staen;

Maer ghy moet het lesen staken

En gheen van de boecken raken.

Boecken dienen onse ieught.

Slechts alleen voor ooghe-vreught.

Boecken worden maer ghepresen

Om te sien, niet om te lesen;

Oversulcks verghevet my

Dat ick spreke met u vry.

Merckt ghy nu dat ick wel seyde,

Als ick u voor ooghen leyde,

Dat een rijcke-boecke-kas

Maer gheschildert eten was?

Anton van Bourgoingne & Petrus Gheschier, Des wereldts proef-steen ofte de ydelheydt door de waerheyd beschuldight ende overtuyght van valsheydt (Antwerpen, weduwe Jan Cnobbaert, 1643) p 219-222

Van een Boecke-sot

Veel kassen heeft Ruffijn vol kostelijcke boecken

Maer niemand siet hem daer in lesen of in soecken;

Een armen bultenaer lijckt hy so qualijck niet

Die staegh syn bocchel draeght en nemmermeer en ziet.

 Jacob Westerbaen, Mengel-dichten (1657)

Zie ook Nepbibliotheek